مالیات حقوق صفر چیست؟ راهنمای کامل و کاربردی برای کارگران و کارفرمایان

مالیات حقوق صفر چیست؟ راهنمای کامل و کاربردی برای کارگران و کارفرمایان

در دنیای پیچیده قوانین کار و مالیات، یکی از اصطلاحاتی که اغلب ذهن کارفرمایان و حسابداران تازه‌کار را درگیر می‌کند، مالیات حقوق صفر است. شاید برایتان پیش آمده باشد که هنگام تهیه لیست حقوق و دستمزد، با گزینه‌ای به نام مالیات صفر روبه‌رو شده باشید و ندانید این عدد به چه معناست یا در چه شرایطی می‌توان از آن استفاده کرد.

در این مقاله از وبسایت وحید حاجی زاده مشاور قانون کار، قصد داریم مالیات حقوق صفر را به زبان ساده توضیح دهیم، شرایط قانونی آن را بررسی کنیم و با مثال‌های واقعی به شما نشان دهیم که چه زمانی می‌توان مالیات حقوق را صفر در نظر گرفت و این کار چه پیامدهایی دارد. اگر کارفرما هستید یا در واحد منابع انسانی یا حسابداری فعالیت می‌کنید، این راهنما می‌تواند برایتان چراغ راهی باشد تا اشتباهات مالیاتی پرهزینه را مرتکب نشوید.

با ما همراه باشید تا با مفهوم مالیات حقوق صفر، کاربرد آن و نکات مهم قانونی و اجرایی آشنا شوید.

همچنین بخوانید: تشریفات بازگرداندن سفته ضمانت کارگران در زمان قطع همکاری

مالیات حقوق صفر یعنی چه؟

مالیات حقوق صفر یعنی کارفرما هنگام محاسبه حقوق ماهانه پرسنل، عدد صفر را برای مالیات در نظر می‌گیرد، به این معنا که هیچ مبلغی بابت مالیات از حقوق شخص کسر نمی‌شود. این عدد صفر ممکن است کاملاً قانونی و درست باشد یا در برخی موارد به اشتباه یا عمدی ثبت شده باشد که می‌تواند تبعات سنگینی برای کارفرما داشته باشد.

مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، اگر مجموع حقوق ماهانه یک فرد کمتر از ۲۴ میلیون تومان باشد، او از پرداخت مالیات بر حقوق معاف است. در چنین حالتی، عدد مالیات در لیست حقوق صفر ثبت می‌شود و این موضوع کاملاً قانونی و مطابق با ماده ۸۴ و ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم است.

مثال واقعی:
فرض کنید یک کارگر در یک شرکت تولیدی در فروردین ۱۴۰۴، حقوق پایه ۲۰ میلیون تومان به همراه مزایا می‌گیرد و مجموع دریافتی او به ۲۳ میلیون تومان می‌رسد. چون دریافتی‌اش از سقف معافیت مالیاتی ماهانه (۲۴ میلیون تومان) کمتر است، نیازی به پرداخت مالیات ندارد و کارفرما در لیست حقوق مالیات او را صفر ثبت می‌کند.

اما اگر همین کارگر در ماه بعد اضافه‌کار بگیرد و دریافتی‌اش از ۲۴ میلیون بیشتر شود، دیگر مشمول مالیات خواهد بود و صفر زدن مالیات در آن ماه غیرقانونی است.

چه کسانی مشمول مالیات حقوق هستند و چه کسانی معاف‌اند؟

طبق قانون مالیات‌های مستقیم ایران و بندهای مربوط به مالیات حقوق، افرادی که حقوق دریافت می‌کنند به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

افرادی که حقوقشان زیر سقف معافیت مالیاتی است و معاف‌اند

اگر مجموع حقوق و مزایای ماهانه شما کمتر از ۲۴ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ باشد، مشمول مالیات نیستید و مالیات شما صفر است.
مثال: یک کارمند با حقوق ماهیانه ۲۰ میلیون تومان، معاف از مالیات حقوق است.

افرادی که حقوقشان بالاتر از سقف معافیت است و مشمول مالیات می‌شوند
هر میزان حقوق و مزایایی که از ۲۴ میلیون تومان بیشتر باشد، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق است و باید طبق جدول مالیاتی محاسبه و کسر شود.

نکات مهم درباره معافیت مالیاتی حقوق

• سقف معافیت مالیاتی بر اساس قانون بودجه سالانه کشور هر سال اعلام می‌شود و ممکن است تغییر کند.
  
  
• مزایا و اضافه‌کار نیز جزو مجموع دریافتی‌ها محسوب می‌شوند و باید در محاسبه مالیات لحاظ شوند.
  
  
• حتی اگر فردی در برخی ماه‌ها کمتر از سقف معافیت دریافت کند و در ماه‌های دیگر بیشتر، مالیات باید به صورت ماهانه درست محاسبه شود.
  
  
• کارفرما مسئول است که مالیات حقوق پرسنل را به درستی محاسبه و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند؛ اشتباه در این زمینه ممکن است منجر به جریمه شود.

چگونه مالیات حقوق محاسبه می‌شود؟

محاسبه مالیات حقوق در ایران بر اساس جدول مالیات تصاعدی است که توسط قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده است. در ادامه، مراحل ساده محاسبه مالیات را همراه با یک مثال واقعی بررسی می‌کنیم.

1. محاسبه مجموع حقوق و مزایا در ماه:

ابتدا حقوق پایه، اضافه‌کار، حق مسکن، بن خواربار و سایر مزایا به‌علاوه هر دریافتی دیگر را جمع می‌کنیم.

2. کسر معافیت ماهانه از مجموع حقوق

طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، معافیت مالیاتی ماهانه ۲۴ میلیون تومان است.
اگر مجموع حقوق کمتر یا مساوی این مبلغ باشد، مالیات صفر خواهد بود و نیازی به ادامه مراحل نیست.

3. کسر کسورات قانونی

برخی کسورات مانند بیمه تامین اجتماعی، حق بیمه بیکاری و سایر کسورات قانونی از مبلغ مشمول مالیات کم می‌شود.

4. محاسبه مالیات بر اساس جدول تصاعدی

مبلغ باقی‌مانده (پس از کسر معافیت و کسورات) مشمول مالیات طبق جدول درصدی می‌شود.

مثال کاربردی:

فرض کنید خانم میم الف در تیر ماه ۱۴۰۴، حقوق پایه ۲۵ میلیون تومان دارد و مزایایی مثل اضافه‌کار و حق مسکن مجموعاً ۵ میلیون تومان است.

مجموع دریافتی = ۲۵ میلیون + ۵ میلیون = ۳۰ میلیون تومان

معافیت ماهانه = ۲۴ میلیون تومان

مبلغ مشمول مالیات = ۳۰ میلیون - ۲۴ میلیون = ۶ میلیون تومان

حال فرض کنیم کسورات بیمه و حق بیمه بیکاری ۷۰۰ هزار تومان است.

مبلغ مشمول مالیات پس از کسورات = ۶ میلیون - ۷۰۰ هزار = ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان

طبق جدول مالیاتی، برای این مبلغ مالیات به درصدهای تصاعدی محاسبه می‌شود و در نهایت مبلغ مشخصی به عنوان مالیات کسر خواهد شد.

نرخ صفر مالیاتی؛ کدام موارد معافیت مالیاتی دارند؟

می‌دانیم که پرداخت مالیات به‌عنوان یک قانون مهم در کشور شناخته می‌شود و کلیه افراد ملزم به رعایت قوانین هستند؛ اما در برخی موارد معافیت مالیاتی اتفاق می‌افتد و نیازی به پرداخت مالیات نیست. به‌جز کسانی که حقوقشان کمتر از 24 میلیون تومان است، موارد زیر نیز معاف از مالیات محسوب می‌شوند:

• عیدی
• کمک هزینه مسکن و خوار و بار در ایام بیماری
• بازخرید ایام مرخصی
• کمک هزینه عائله‌مندی
• حق شیر
• حق التضمین (کسر صندوق)
• پاداش نهضت سواد آموزی
• پاداش آخر سال
• کارمندان و سفیران خارجی در ایران، افراد بازنشسته، کارکنان نیروهای مسلح، افراد از کار افتاده، کارمندان سفارت‌خانه‌ها و کنسول‌گری‌ها و هزینه‌های پرداختی بیمه برای جبران خسارات، از مالیات معاف‌اند.

آیا در صورت عدم پرداخت مالیات مشمول جریمه خواهیم شد؟

 

بله، بر اساس قوانین مالیاتی ایران، عدم پرداخت یا اشتباه در اعلام مالیات حقوق می‌تواند باعث جریمه‌های سنگین برای کارفرما شود. حتی اگر مالیات حقوق صفر اعلام شود، اما در واقع حقوق کارکنان بالاتر از سقف معافیت باشد یا مالیات به درستی پرداخت نشود، سازمان امور مالیاتی حق رسیدگی و اعمال جریمه را دارد.

مهم‌ترین نکات درباره جریمه عدم پرداخت مالیات حقوق:

• جریمه عدم پرداخت مالیات: اگر مالیات حقوق به موقع و کامل پرداخت نشود، کارفرما باید جریمه‌ای معادل ۲ درصد در ماه تاخیر (برای هر ماه تأخیر) به همراه اصل مالیات پرداخت نشده بپردازد.
  
  
• جریمه اعلام نادرست مالیات: اگر کارفرما به‌صورت عمدی یا سهوی مالیات حقوق را صفر اعلام کند و این خلاف واقع باشد، علاوه بر جریمه تاخیر، ممکن است مشمول جریمه مالیاتی تا ۳۰ درصد از مبلغ مالیات پرداخت نشده شود.
  
  
• بررسی‌های سازمان مالیاتی: در بازرسی‌های دوره‌ای، اگر اشتباه یا تخلف مالیاتی مشاهده شود، سازمان می‌تواند مالیات‌های معوقه را به همراه جریمه و بهره تأخیر مطالبه کند.
  
  
• مسئولیت کارفرما: طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم، کارفرما مسئول اصلی پرداخت و کسر مالیات از حقوق کارکنان است و باید این وظیفه را به دقت انجام دهد.

سخن پایانی

مالیات حقوق صفر موضوعی است که بسیاری از کارفرمایان به اشتباه ساده می‌گیرند، اما در واقع یک مقوله حساس و مهم است که می‌تواند تأثیر مستقیم بر سلامت مالی و قانونی کسب‌وکار شما داشته باشد. دقت در محاسبه و پرداخت مالیات حقوق نه تنها از جریمه‌های سنگین جلوگیری می‌کند، بلکه باعث می‌شود روابط شما با سازمان امور مالیاتی به بهترین شکل حفظ شود.

اگر در محاسبه مالیات حقوق یا قوانین مالیاتی دچار ابهام و سوال هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً از مشاوره تخصصی و به‌روز با کارشناسان حقوق کار و مالیات بهره‌مند شوید. تیم مشاوره وحید حاجی‌زاده با سال‌ها تجربه در حوزه قوانین کار و مالیات، آماده است تا شما را در این مسیر همراهی کند و مشکلات مالیاتی شما را به بهترین شکل حل نماید.

برای دریافت مشاوره تخصصی، می‌توانید از طریق این لینک با تیم وحید حاجی‌زاده اقدام کنید تا بهترین راهکارهای قانونی و کاربردی را دریافت کنید و خیالتان از مالیات حقوق راحت باشد.